Toen e-health zo’n vijftien jaar geleden zijn intrede deed in de geestelijke gezondheidszorg (GGZ), waren we allemaal hoopvol. Het leek de zorg makkelijker en beter toegankelijk te gaan maken, met digitale platforms die alles zouden veranderen. Maar nu, jaren later, zien we dat de beoogde resultaten uitblijven. E-health heeft die grote beloften (nog) niet echt waar kunnen maken.
De huidige staat van e-health
Het basisidee van e-health is veelbelovend, maar in de praktijk van de GGZ lijkt het moeilijk te passen in de bestaande werkprocessen. De meeste e-health toepassingen worden ingezet voor het aanbieden van modules en (hoewel vooral in de corona tijd) (video)bellen en chatten. Handig voor de toegankelijkheid, zeker, maar ze maken weinig impact op de behandeling in de GGZ, niet in kwaliteit en niet in efficiëntie. Ze pakken de complexere behoeften niet aan en missen daardoor de kans om de GGZ echt te verbeteren. In tegenstelling tot sectoren zoals thuiszorg en geneesmiddelenonderzoek, waar technologie veel dieper doordringt, blijft de GGZ achter in het adopteren van deze ontwikkelingen.
Bovendien zijn veel e-health oplossingen losstaande modules die als tweede spoor naast een behandeling worden ingezet. Ze worden gezien als ‘extraatjes’ of ‘moetjes’ en voelen niet als een echt onderdeel van het behandelproces. Cliënten beginnen er wel aan, maar haken vaak na een paar weken af omdat het simpelweg niet boeiend genoeg is. Maar we zien ook dat de adoptie onder behandelaren in de praktijk laag is. Dat maakt de reputatie van e-health er niet beter op, want zo lijkt het alsof het niet werkt, terwijl het meer te maken heeft met de manier van inzetten.
Geldgebrek en houvast aan het oude
Een groot struikelblok voor de inzet van e-health in de GGZ zijn de structurele en financiële problemen. Er is vaak niet genoeg budget voor nieuwe ideeën en er mist een duidelijke lijn voor hoe e-health goed te gebruiken. Ook is er veel terughoudendheid bij GGZ-professionals en -instellingen om hun manier van werken te veranderen. Daarbij komt nog dat de technologie waarmee gewerkt wordt niet ondersteunend of geavanceerd genoeg is. Deze factoren samen laten zien dat er echt wat moet veranderen in hoe we over e-health denken en het gebruik ervan in de GGZ. In het Integraal zorgakkoord staan duidelijke doelstellingen over hybride zorg, zullen we met impactvolle transformaties gezamenlijk wel in staat zijn om de ruimte te vinden het anders te gaan doen?
E-health in de GGZ moet meer zijn dan een extraatje
E-health in de GGZ heeft echt een omslagpunt nodig. Het werkt het beste als het integraal onderdeel is van de behandeling, niet zomaar een toevoeging. Als de filosofie van e-health vanaf het begin, of zelfs al in de visie van GGZ-instellingen, goed wordt geïntegreerd, is dit veel effectiever. Daarvoor zijn innovators, enthousiastelingen en kartrekkers nodig.
Technologieën als gepersonaliseerde behandelingen, slimme data-analyse en AI bieden echt veel kansen voor effectievere zorg. De GGZ-sector moet zich openstellen voor deze nieuwe technologieën en manieren van werken, wat niet alleen een technologische uitdaging is, maar ook een culturele en operationele vernieuwing vereist. Het potentieel voor transformatie in de GGZ is er, maar om dit te realiseren is een systemische verandering nodig die deze nieuwe benaderingen omarmt.
E-health en NiceDay
Bij NiceDay stimuleren we deze nieuwe manier van denken over e-health in de GGZ. We begrijpen dat e-health meer moet zijn dan een toevoeging; het moet een integraal onderdeel van de behandeling zijn. Vanaf het begin van de behandeling, verankerd in de (digitale) strategie van GGZ-instellingen, moet e-health een hoofdrol spelen. Dit vereist enthousiastelingen en leiders die de innovatie aanvoeren. Door te investeren in onderzoek en samenwerking, werken we bij NiceDay aan de realisatie van deze visie, waarbij e-health diepgaand en effectief wordt geïntegreerd in de GGZ.
