We hebben het in de GGZ steeds vaker met elkaar over een duurzame vorm van terugvalpreventie. Wanneer iemand eens psychische klachten heeft gehad kan terugval op de loer liggen. Iemand die bijvoorbeeld een depressieve episode heeft gehad, heeft 50% kans om opnieuw een depressie te krijgen. Daarom is terugvalpreventie een belangrijk thema. En technologie kan daarbij helpen! Bijvoorbeeld door inzage te geven in symptomen en trends of te melden wanneer er hulp ingeschakeld moet worden. 

Meer over terugvalpreventie 

Tijdens een behandeling gaan cliënten aan de slag met hun mentale gezondheid. Ze leren over hun klachten, valkuilen en risicosituaties, maar ook over hun sterke eigenschappen en personen die er voor hen zijn. Ook al stopt de behandeling, het herstelproces gaat verder. Herstel is geen lineaire verbetering; het gaat met vallen en opstaan. Het hebben van een terugval kan hierbij voorkomen en is eigenlijk ook heel normaal. Tijdens de behandeling bereid de therapeut de cliënt al voor op zo’n mogelijke terugval. Meestal maken ze samen een samenvatting of overzicht van alles wat geleerd is tijdens de behandeling middels een terugvalpreventieplan. Na de behandeling helpt dit plan op tijd terugval symptomen te signaleren zodat de cliënt kan ingrijpen. 

Hoe technologie ondersteunt bij het terugvalpreventieplan

In de basis bestaat terugvalpreventie vaak uit drie fasen. Hieronder worden de fases toegelicht en hoe technologie kan ondersteunen. 

Fase 1

Inzicht verkrijgen tijdens de behandeling in risicofactoren, valkuilen en handvatten: In deze eerste fase maakt de therapeut samen met de cliënt een plan waarin signalen, risicofactoren, valkuilen, handvatten en hulpbronnen geïnventariseerd worden, zodat een cliënt kan herkennen wanneer het minder goed gaat en wat er gedaan kan worden als het minder goed gaat. 

Zo ondersteunt technologie: de cliënt kan via registraties in de app zien wat er heeft geholpen in de behandeling, waarmee geoefend is en wie de cliënt kan steunen. Een cliënt is zo in staat vertrouwen te putten uit eerdere ervaringen en overwinningen. Op deze manier wordt de app ingezet als naslagwerk na een afgeronde behandeling. 

Fase 2

Regelmatig inchecken na de behandeling: na de behandeling adviseert de therapeut de cliënt om regelmatig bij zichzelf inchecken hoe het gaat en het terugvalpreventieplan te raadplegen. 

Zo ondersteunt technologie: de therapeut kan de cliënt via NiceDay met behulp van reminders laten bijhouden hoe het gaat in een dagboek of via een G-schema. Een cliënt kan zo patronen over tijd herkennen en krijgt inzicht wanneer het bijvoorbeeld wat minder goed gaat. 

Fase 3

Maatregelen nemen: Als het minder goed gaat moeten er maatregelen genomen worden. In eerste instantie probeert de cliënt zelf zijn klachten te verminderen door bijvoorbeeld in gesprek te gaan met hun partner, mindfulness en het bouwen aan veerkracht. Zijn de klachten te hevig en is de cliënt niet meer in staat zelf een oplossing te vinden? Dan is het verstandig om opnieuw aan de bel te trekken bij een professional.

Zo ondersteunt technologie: Wanneer de cliënt weer in behandeling gaat vanwege ernstige klachten, kan de behandeling snel van start doordat de cliënt is blijven registreren via NiceDay. De gegevens die overzichtelijk opgeslagen zijn, kunnen vervolgens weer gebruikt worden in de behandeling. 

Technologie kan het terugvalpreventieplan nog beter ondersteunen

De verwachting is dat technologie nog beter in staat wordt om terugvalpreventie te ondersteunen. Op deze manier heeft de cliënt meer regie over zijn eigen gezondheid en worden therapeuten ondersteund door slimme technologie. Voorbeelden van mogelijkheden zijn:

• Met voorspellende modellen patronen herkennen in historische data, om zo een accurate voorspelling te doen wat de kans is dat iemand terugvalt.
• Een online buddy systeem of contact met waarmee gelijkgestemde cliënten elkaar kunnen aanmoedigen of steunen.
• Afgestemde terugvalpreventie oefeningen bieden op basis van online registraties van een cliënt